Bρούχοι των Αποθηκυμένων Όσπριων

Βρούχοι των Αποθηκευμένων Οσπρίων

Συγκεκριμένα, οι βρούχοι των Αποθηκευμένων Οσπρίων είναι έντομο αποθηκών και τροφίμων  (Coleoptera: Chrysomelidae / Bruchinae). Ωστόσο, τα περισσότερα Bruchinae είναι μικρόσωμα έντομα μεταξύ 3–4 mm. και σχήμα ωοειδές. Στο άρρεν, το οπίσθιο άκρο του σώματος είναι στραμμένο προς τα εμπρός ενώ του θήλεος είναι ίσιο. Παράλληλα, οι κεραίες τους είναι συνήθως λεπτές, με μήκος που δεν ξεπερνά το μισό μήκος του σώματος του εντόμου. Ενώ, οι οπίσθιοι μηροί των ποδιών, είναι φαρδείς με άκανθες. Το σώμα τους (θώρακας και έλυτρα) έχει κάλυψη με λεπιοειδείς τρίχες που σχηματίζουν κηλίδες ανοιχτού καστανού έως μαύρου χρώματος. Υπάρχουν παντού στη Γη, εκτός της Ανταρκτικής.

 

Στην Ελλάδα, τα περισσότερα είδη ανήκουν στο γένος Bruchus. Πολλά είδη Bruchinae προσβάλλουν (ανάλογα με το είδος) εκτός από όσπρια, και τους σπόρους αρκετών ειδών δένδρων αλλά και θάμνων. Για παράδειγμα, Leguminosae (Ψυχανθών) όπως την Ακακία κ.ά.. Αυτά, τοποθετούν τα αυγά τους επάνω στους ωριμάζοντες λοβούς. Οι προνύμφες, ορύσσουν μέσα στους σπόρους, αναπτύσσονται μέσα σ’ αυτούς και τα τέλεια βγαίνουν αφήνοντας μια οπή εξόδου. Ωστόσο, δεν επαναπροσβάλλουν τους σπόρους.

                                                                                                     Καθηγητής Κώστας Μπουχέλος

Βρούχος των φασολιών -Τα κυριότερα είδη βρούχων

Βρούχος των φασολιών, Bruchus (Acanthoscelides) obtectus   (των φασολιών) είναι έντομο αποθηκών και τροφίμων. 

Τέλειο: Μήκος 3 – 4 mm, σχήμα ωοειδές, χρώμα καστανό – μαύρο καλυπτόμενο με λεπτό φαιό χνούδι. Προνύμφη: Μήκος 3 mm, σαρκώδης, κυρτή, λευκή με κίτρινη κεφαλή. Βιολογία – Προσβολές:  Έχει 3- 5 γενεές Βρούχοι των Αποθηκευμένων Οσπρίωντο χρόνο. Η προσβολή αρχίζει πάνω στο φυτό και συνεχίζει στην αποθήκη. Μεταναστεύει στον αγρό κατά τη θερμή περίοδο. Προσβάλλει τα φασόλια αλλά και τη σόγια.

Βρούχος των φασολιών Είναι το έντομο που καταστρέφει τα αποθηκευμένα φασόλια (και γενικά όλα τα όσπρια), τρώγοντας μέσα στον σπόρο.  Πιο συγκεκριμένα, μπορεί να υποβαθμίσει τα φαγώσιμα όσπρια σε ποιότητα, είναι τρύπια, βγάζουν “αλεύρι” μέσα στη συσκευασία και αυτά που πρόκειται να φυτευτούν, χάνουν τη βλαστική ικανότητά τους.

Βρούχος των φασολιών

Ακόμη, το τέλειο έντομο παραμένει στο εσωτερικό του σπόρου κατά την αποθήκευσή του. Έτσι, μετά τη φύτευση του σπόρου και όταν αυτός βραχεί και μαλακώσει το περίβλημά του, ο βρούχος βγαίνει προς τα έξω και βρίσκει κρησφύγετο σε διάφορα μέρη του φυτού. Παράλληλα, όταν η θερμοκρασία ανέβει, περίπου πάνω από 15oC o Βρούχος των φασολιών συζεύγνυται και γεννά τα αυγά του στα πράσινα τρυφερά θυλάκια και οι προνύμφες μπαίνουν μέσα στους νεαρούς σπόρους.

Ωστόσο, ο βρούχος των φασολιών είναι ένα μικρό έντομο που μπορεί να προκαλέσει σοβαρές ζημιές στα φασόλια και άλλα όσπρια. Τα ενήλικα έντομα είναι καφέ-μαύρα και έχουν μήκος περίπου 3-4 χιλιοστά. Επίσης, τα θηλυκά έντομα γεννούν τα αυγά τους μέσα στους σπόρους των φασολιών. Οι προνύμφες έχουν ως τροφή  τους σπόρους , τους οποίους και καταστρέφουν.

Ο βρούχος των φασολιών μπορεί να βρεθεί σε όλο τον κόσμο. Αν και είναι πιο συνηθισμένος σε εύκρατα κλίματα. Ο βρούχος των φασολιών μπορεί να προκληθεί από διάφορους παράγοντες, όπως:

  • Υψηλή υγρασία
  • Υψηλή θερμοκρασία
  • αλλά και ακατάλληλη αποθήκευση
  • Μόλυνση από άλλα έντομα

Για να αποφύγετε τη μόλυνση από βρούχους φασολιών, μπορείτε να ακολουθήσετε τις παρακάτω συμβουλές:

  • Αποθηκεύστε τα φασόλια σε δροσερό και ξηρό μέρος.
  • Αποθηκεύστε τα φασόλια σε αεροστεγή δοχεία.
  • Καθαρίστε τακτικά τους χώρους αποθήκευσης των φασολιών.
  • και Ελέγξτε τα φασόλια για τυχόν σημάδια μόλυνσης.

Εάν εντοπίσετε σημάδια μόλυνσης από βρούχους φασολιών, μπορείτε να ακολουθήσετε τις παρακάτω συμβουλές για να καταπολεμήσετε τα έντομα:

  • Αφαιρούμε τα μολυσμένα φασόλια.
  • Καθαρίζουμε καλά τους χώρους αποθήκευσης των φασολιών.
  • Χρήση εντομοκτόνου.

Έτσι, ο βρούχος των φασολιών είναι ένα σημαντικό παράσιτο των φασολιών και άλλων οσπρίων. Η πρόληψη της μόλυνσης είναι η καλύτερη λύση για να προστατεύσετε τα φασόλια σας από τους βρούχους.

βρούχος των βιζελίωνBruchus pisorum (των μπιζελιών)

Έχει μήκος σώματος 4 με 5 mm., με σχήμα σφαιρικό, χρώμα γκρίζο έως γκριζοκαστανό με μικρές λευκές κηλίδες στα έλυτρα. Ακόμη, Προτιμά τα σπασμένα ή προσβεβλημένα μπιζέλια παλαιάς εσοδείας. Επίσης, η προσβολή ξεκινάει από τον αγρό, αλλά δεν υπάρχει επαναπροσβολή κατά την αποθήκευση. Είναι σχετικώς δευτερεύων εχθρός σε σχέση με το Bruchus obtectus αν και αφήνει μεγαλύτερες οπές εξόδου με διάμετρο  2.5 mm., και μεγάλος πληθυσμός μπορεί να κονιορτοποιήσει το προϊόν.

Bruchus rufimanus   (των οσπρίων)

Μήκος σώματος 3.5 με 5 mm. με γκριζωπό πυγίδιο και κοκκινωπό πρόνωτο. Πρόσθια πόδια κίτρινα, μεσαία και οπίσθια μαύρα.  Οι οπίσθιες κνήμες με μεγάλη άκανθα. Σχεδόν ίδια εμφάνιση και συνήθειες με το Bruchus pisorum.

Παράλληλα, την οπή εισόδου της προνύμφης την εντοπίζεις εύκολα στον πράσινο ή τον ξηρό σπόρο, σαν μικρό μαύρο σημάδι.

Ακόμη, προτιμά μεγάλα όσπρια π.χ. κουκιά, λαθούρι, λούπινο, μπιζέλια, ρεβύθια, λλά και είδη Vicia (φακής), με πολλά τέλεια σε έναν σπόρο.

Callosobruchus maculatus 

Είναι πιο επίμηκες από τα άλλα είδη Bruchinae και δεν έχει «ρύγχος». Γενικό χρώμα σώματος κοκκινοκαστανό με μαύρα και γκρίζα έλυτρα και δυο μαύρες κεντρικές κηλίδες,

Ακόμη, είναι πολύ κοινό σε διάφορα είδη αποθηκευμένων Ψυχανθών. Κάθε θηλυκό αποθέτει πάνω από 100 αυγά. Επίσης, μπορεί να βρούμε μέχρι και 10 προνύμφες σε κάθε σπόρο.  Το τέλειο βγαίνει μετά από 3 με 7 εβδομάδες, αναλόγως των συνθηκών.

Συνήθως προσβάλλει αμπελοφάσουλα, ή μαυρομάτικα φασόλια (Vigna unguiculata), αλλά εύκολα  προσβάλλει και άλλα φασόλια και μπιζέλια.

Bruchus lentis  (της φακής)

Μήκος σώματος 3-3.5 mm. με πυκνές γκριζοκόκκινες τρίχες και πολλές λευκωπές κηλίδες. Οι προνύμφες είναι λευκοκίτρινες με σκουροκαστανή κεφαλή.

Μερικά τέλεια παραμένουν στους ξηρούς σπόρους μέχρι την σπορά. Ειδικότερα οι γεννήσεις είναι μία ανά έτος και δεν υπάρχει αναπαραγωγή σε ξηρούς σπόρους.

Caryedon serratus   (φιστίκια αράπικα κ.ά.)

Παράλληλα, τα τέλεια έχουν σώμα μακρόστενο μήκους 4-5 mm. με χρώμα κοκκινοκαστανό με πιο σκούρες κηλίδες. Ο προθώρακας είναι τραπεζοειδής με πυκνή γκρίζα χνόωση και τα οπίσθια πόδια είναι φαρδιά.  Η προνύμφη υπόλευκη με καστανή κεφαλή. Τα θήλεα κολλούν εκατοντάδες αυγά το καθένα στην επιφάνεια του κελύφους η στα σπέρματα και οι προνύμφες έχουν ως τροφή μια σε κάθε σπόρο. Ακόμη, η προσβολή στους σπόρους είναι εμφανή μόνον όταν ανοίξουν οι λοβοί. Η ανάπτυξη τους διαρκεί περίπου 10 εβδομάδες στους 25°C.

Εκτός από τα  αράπικα φιστίκια (Arachis hypogaea: Fabaceae), προσβάλλουν:  φασόλια, κακάο και άλλα αποθηκευμένα προϊόντα. Επίσης: Acacia, Cassia, Albizia,  Dichrostachys,  Tamarindus indica και άλλα  Mimosoideae και Caesalpinioideae.

To Arae(ο)cerus fasciculatus,

αν και ανήκει στην Οικογένεια Anthribidae και είναι παγκοσμίως κύριος εχθρός των σπόρων καφέ και κακάο, προσβάλλει στις αποθήκες πλήθος άλλων σπόρων. Για παράδειγμα, φασόλια, φιστίκια αράπικα αλλά και αραβόσιτο. Δεν διαχειμάζει σε μη θερμαινόμενους χώρους.

Έχει σχετικώς μικρό μέγεθος (3–5 mm.) σώμα κυρτό και τριχωτό με σκούρες καστανές κηλίδες στα έλυτρα. Οι κεραίες του, έχουν αραιά άρθρα (Arae(ο)cerus).

Επίσης, ο τρόπος προσβολής και η βιολογία του είναι ανάλογη με των Bruchinae.

Αντιμετώπιση

 Πρόληψη

  • Χρήση υγιών και ανθεκτικών σπόρων, απαλλαγμένο από βρούχους, για να μειωθεί η προσβολή στον αγρό.
  • Καταστροφή υπολειμμάτων  φυτών αμέσως μετά τη συγκομιδή.
  • Κάνουμε ψεκασμούς νωρίς όταν ανθίζουν τα φυτά και συνεχίζουμε μέχρι να σχηματιστούν οι λοβοί.

Παράλληλα, για αποφυγή ζημιών κατά την αποθήκευση των οσπρίων, αποθηκεύουμε σε καθαρές αποθήκες. Ψεκάζουμε και κάνουμε υποκαπνισμό των σπόρων αμέσως μετά τη συγκομιδή με κατάλληλα εντομοκτόνα.

Ακόμη, για μικρές ποσότητες οσπρίων που είναι για κατανάλωση (όχι για φύτευση) και πιθανόν να έχουν μέσα έντομα, τα βάζουμε μέσα σε κλίβανο (φούρνο) σε θερμοκρασία 100-125oC επί 3-4 ώρες. Μετά η φύλαξη είναι  σε εντομοστεγή δοχεία και σε αποθήκη με σίτες στις πόρτες και τα παράθυρα.

Επίσης, πριν την αποθήκευση, η πρώιμη συγκομιδή, οι ανθυγιεινές συνθήκες  μιάς αποθήκης, και η μη απομάκρυνση τυχόν σκουπιδιών, διευκολύνουν την  εγκατάσταση  προσβολών. Συχνά, η αρχική προσβολή μπορεί να είναι λόγω  επαναχρησιμοποιημένων  κιβωτίων  ή σάκκους.

Η αποθήκη πρέπει να είναι με χαμηλές θερμοκρασίες, στεγνή, καθώς και οι σπόροι. Συχνή καθαριότητα στην αποθήκη. Παράλληλα, κανονική παρακολούθηση του προϊόντος και ταυτοποίηση τυχόν παρόντων εντόμων.

Να τονιστεί , ότι η  απομάκρυνση του προσβεβλημένου προϊόντος, είναι πρωταρχική ανάγκη.

Βρούχοι των Αποθηκευμένων Οσπρίων, Καταπολέμηση
  • Χρήση φωτεινών και κολλητικών παγίδων.
  • Χρήση υψηλών θερμοκρασιών (που να μην βλάπτουν την βλαστικότητα

η/και  τον βρασμό)

  • Χρήση χαμηλών θερμοκρασιών (αργή)
  • Μείωση της υγρασίας (αφύγρανση σπόρων)
  • Χρήση του βακτηρίου Bacillus thuringiensis (έχει άδεια για εφαρμογές σε χώρους, εξωτερικώς σε σάκους, αλλά έχει  βραδεία δράση)
  • αλλά και ελεγχόμενη ατμόσφαιρα με διοξείδιο του άνθρακα και άζωτο (CO2 + N2 ).
  • Ακτινοβολία (Ακτίνες Χ και ραδιοϊσότοπα)
  • καθώς και Ρυθμιστές αναπτύξεως (Insect Growth Regulators)

 

  • Γη διατόμων (ασφαλής, μη τοξική, όχι ανάπτυξη ανθεκτικότητας στα έντομα και έχει διαρκή υπολλειμματικότητα ως ορυκτό)
  • Φερομόνες (κατά το είδος βρούχου)
  • Spinosad(φυσικό βιοεντομοκτόνο, από την ζύμωση του βακτηρίου Saccharopolyspora spinosa). Πολύ αποτελεσματικό κυρίως κατά του Callosobruchus maculatus.

Καθηγητής Κώστας Μπουχέλος

 

 

Δείτε τα νέα μας site.